Elektrik Elektronik Teknolojisi Alanı Temrinleri

 
Hoşgeldiniz Ziyaretçi. Lütfen giriş yapın veya kayıt olun.

Kullanıcı adınızı, şifrenizi ve aktif kalma süresini giriniz

Endüstriyel Kontrol ve Arıza Analizi Dersi Temrinleri / Transistörler

Temrin no: 1

TRANSİSTÖRLER

Transistörler PNP ve NPN transistörler olarak iki türe ayrılırlar. NPN transistörler N, P ve N yarı iletken maddelerin birleşmesinden, PNP transistörler ise P, N ve P yarı iletken maddelerinin birleşmesinden meydana gelmişlerdir. Ortada kalan yarı iletken madde diğerlerine göre çok incedir. Transistörde her yalı iletken maddeden dışarı bir uç çıkartılmıştır. Bu uçlara "Kollektör, Beyz ve Emiter" isimlerini veriyoruz. Transistör beyz ve emiter uçlarına verilen küçük çaptaki akımlarla kollektör ile emiter uçları arasından geçen akımları kontrol ederler. Transistörler genel olarak yükseltme işlemi yaparlar. Transistörlerin katalog değerlerinde bu yükseltme kat sayıları bulunmaktadır. Bu yükseltme katsayısının adı "Beta" 'dır.

transistors       

                          

a) - NPN Tipi Transistör :

NPN tipi transistörler N, P ve N tipi yarı iletkenlerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. Şekilde görüldüğü gibi 1 nolu kaynağın (-) kutbundaki elektronlar emiterdeki elektronları beyze doğru iter ve bu elektronların yaklaşık %1 'i beyz üzerinden küçük gerilimli kaynağın (+) kutbuna, geri kalanı ise kollektör üzerinden büyük gerilimli kaynağın (+) kutbuna doğru hareket ederler. Beyz ile emiter arasından dolaşan akım çok küçük, kollektör ile emiter arasından dolaşan akım ise büyüktür.

b) - PNP Tipi Transistör :

PNP tipi transistörler P, N ve P tipi yarı iletkenlerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. Şekilde görüldüğü gibi 1 nolu kaynağın (+) kutbundaki oyuklar emiterdeki oyukları beyze doğru iter ve bu oyukların yaklaşık %1 'i beyz üzerinden küçük gerilimli kaynağın (-) kutbuna, geri kalanı ise kollektör üzerinden büyük gerilimli kaynağın (-) kutbuna doğru hareket ederler. Beyz ile emiter arasından dolaşan akım çok küçük, kollektör ile emiter arasından dolaşan akım ise büyüktür.

 

Transistor Bacaklarının Tespit Edilmesi

Transistör bacaklarını tespit etmek için transistör katoloğu kullanılır. Avometre ile de transistör bacakları tespit edilebilir. Avometre kullanarak transistör bacakları tespit edilirken aşağıdaki işlem sırası uygulanır.

 

Analog Avometre İle:

•Avometre ohm konumuna (X1, X10 ya da X100) alınır.

•Bacaklar ikişer ikişer rast gele ölçülür. Her iki yönde de ibrenin sapmadığı bacaklardan biri kolektör, diğeri emiterdir. Boşta kalan bacak beyzdir.

•Transistor, metal kılıflı ise gövde ile kısa devre olan bacak kolektördür. Eğer transistör plastik kılıflı ise kolektör ve emiter bacaklarını analog Avometre ile ayırt edemeyiz. Bu durumda katalog kullanmamız gerekir.

 

Dijital Avometre İle:

•Avometre diyot ölçme konumuna alınır.

•Bacaklar ikişer ikişer rast gele ölçülür. Her iki yönde de sonsuz değer gösteren bacaklardan biri kollektör, diğeri emiterdir. Boşta kalan bacak beyzdir. Eğer avometrenin displeyinde sol başta I. işareti görünüyorsa sonsuz değer gösteriyor demektir.

•Daha sonra NPN transistör için kırmızı prop beyze, siyah prop diğer iki bacağa sırayla dokundurulur. Küçük değer gösteren bacak kolektör, büyük değer gösteren bacak emiterdir. 

Transistör PNP ise siyah prop beyze, kırmızı prop diğer iki bacağa sırayla dokundurulur. Küçük değer gösteren bacak kolektör, büyük değer gösteren bacak emiterdir. 

Transistör metal kılıflı ise gövde ile kısa devre olan  bacak bulunarak kolektör bacağı tespit edilebilir. Avometre diyot konumundayken kısa devre kontrolü yapılırken eğer kısa devre varsa Avometre 0 (SIFIR) değerini göstermelidir.


Analog Avometre İle Transistorün Sağlamlık Kontrolü:

Avometre konumuna (X1, X10 ya da X100)   alınır. Aşağıdaki ölçümlerin tamamı doğrulanıyorsa transistör sağlamdır. Aksi durumda bozuktur. Transistör devreye bağlıysa en az iki bacağı devreden sökülmelidir. Yoksa sağlam bir transistörü bozuk zannedebiliriz. Siyah prop + (artı), kırmızı prop – (eksi) dir. (sadece OHM konumunda iken.)


Dijital Avometre İle transistor ün Sağlamlık Kontrolü:

Avometre diyot ölçme konumuna alınır. Aşağıdaki ölçümlerin tamamı doğrulanıyorsa transistör sağlamdır. Aksi durumda bozuktur. Transistör devreye bağlıysa en az iki bacağı devreden sökülmelidir. Yoksa sağlam bir transistörü bozuk zannedebiliriz.

 

 

 


 

 

 

 

 

Adı Soyadı

Teknoloji

İş Güvenliği

Tertip Düzen

Süre

Ölçüm

Toplam

 

30

10

10

10

40

100

 

 

 

 

 

 

 

 

Temrine ait doc uzantılı ms word belgesini buraya tıklayıp ilgili konu ekinden indirebilirsiniz.